Endokrynologia jest nauką zajmującą się gruczołami wydzielania wewnętrznego, czyli takimi, które produkują hormony. Hormonami natomiast nazywamy substancje, które są wydzielane do krwiobiegu i oddziałują na odległe tkanki i narządy.
Endokrynologia to dział medycyny zajmujący się zaburzeniami funkcji gruczołów wydzielania wewnętrznego, których zadaniem jest uwalnianiem hormonów do układu krążenia. Najważniejsze gruczoły endokrynne w ciele człowieka to: przysadka mózgowa, tarczyca, przytarczyce, nadnercza, trzustka, jądra, jajniki, a także, w przypadku kobiet ciężarnych – łożysko. Uważa się, iż centralnym gruczołem dokrewnym jest przysadka mózgowa. Produkuje ona bowiem wiele hormonów (np. TSH, ACTH, FSH czy LH), które następnie kontrolują i zawiadują pracą innych gruczołów dokrewnych.
Do wizyty u endokrynologa w szczególności powinny cię skłonić takie objawy jak: niewielki wzrost (zwłaszcza u małych dzieci w stosunku do rówieśników), powiększone piersi u chłopców/mężczyzn, nadmierne owłosienie u kobiet albo łysienie, otyłość lub nagły spadek masy ciała, problemy ze snem, zaburzenia cyklu menstruacyjnego, labilny nastrój (szczególnie nerwowość), nadmierna potliwość, zmiany w popędzie seksualnym, uporczywy trądzik.
Jakie choroby rozpoznaje i leczy endokrynolog?
Rozpoznawanie i leczenie chorób gruczołów wewnętrznego wydzielania:
- choroby tarczycy – guzy, nadczynność, niedoczynność, choroba Hashimoto, wole;
- choroby nadnerczy-guzy, nadczynność, niedoczynność, nadciśnienie hormonalne, zespół Cushinga, choroba Addisona;
- choroby przysadki mózgowej – guzy, nadczynność, akromegalia, moczówka prosta, niedoczynność, hyperprolaktynemia, choroba Cushinga, prolactinomia;
- choroby trzustki – guzy endokrynne, cukrzyca;
- choroby gonad – menopauza, andropauza, zaburzenia dojrzewania płciowego, zaburzenia miesiączkowania;
- choroby przytarczyc – tężyczka, osteoporoza;
- guzy neuroendokrynne;
- zaburzenia koncepcji małżeńskiej – niepłodność żeńska, niepłodność męska;
- zespoły androgenne- nadmierne owłosienie, trądzik, łysienie;
- ginekomastia.
W Rodzinnym Centrum Zdrowia w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia działa Poradnia Schorzeń Tarczycy.
